Asset Publisher
Historia
Historia lasów rudzkich łączy się nierozerwalnie z obecnością na tych terenach zakonu cysterskiego, który pojawił się w Rudach w połowie XIIIw.
Cystersi przyczynili się do rozkwitu tych ziem prowadząc na szeroką skalę działalność przemysłową, gospodarkę rolną, rybną, aż wreszcie leśną. To cystersi stworzyli pierwszy podział powierzchniowy tych lasów, poprzez budowę sieci dróg leśnych oraz leśniczówek.
Pożar lasu w 1992 roku
Punktem zwrotnym w historii Nadleśnictwa Rudy Raciborskie był wielki pożar lasu w 1992 r.
Tutejsze lasy od bardzo dawna były zagrożone pożarami. W okresie Powstań Śląskich w obrębie Rudy spłonęło około 500 ha lasu. W 1945 r. spłonęło kolejne 450 ha, a następnie: w 1970 r. – ok. 100 ha, w 1976 r. – ok. 135 ha i w 1981 r. – ok. 92 ha.
W dniu 11.04.89 r. wskutek zapalenia się traw od iskier z pociągu linii piaskowej spaleniu uległo 207,21 ha w leśnictwach Kotlarnia, Bargłówka i Borowiec oraz ok. 70 ha w Nadleśnictwie Rudziniec.
Zdecydowanie jednak najtragiczniejszym był pożar, który wybuchł 26.08.1992 r. Tragiczny nie tylko ze względu na swój rozmiar, ale i na fakt, że zginęło w nim dwóch strażaków biorących udział w ratowaniu lasu.
Skrócony opis pożaru
W dniu 26 sierpnia 1992 r. około godz. 13.50 z dwóch wież obserwacyjnych napłynęły jednocześnie meldunki o pojawiającym się dymie wzdłuż torów kolejowych PKP linii Racibórz – Kędzierzyn, przebiegających zachodnim krańcem dużego kompleksu leśnego. Pierwszy z pożarów powstał na południe od miejscowości Kuźnia Raciborska, w leśnictwie Nędza, na długości ok. 1100 m, drugi na północ od Kuźni Raciborskiej w oddz. 96 leśnictwa Kiczowa na długości ok. 800 m i trzeci na północ od miejscowości Solarnia na długości ok. 1400 m w leśnictwie Lubieszów. Wszystkie te pożary miały miejsce przy torach od ich wschodniej strony, a czas ich powstania różnił się kilkuminutowym odstępem, co związane było z czasem przejazdu pociągu. Liniowy układ pożarów spowodował już na początku akcji gaśniczej konieczność zwalczania szerokiego frontu ognia. Akcję rozpoczęto natychmiast. Skierowano do niej 10 sekcji straży pożarnej, w tym dwie PSP stojące w pogotowiu pod Nadleśnictwem. Po 12 – 15 minutach od zaalarmowania w akcji brało udział 10 jednostek gaśniczych, z czego 8 skierowano na oddz. 96 leśnictwa Kiczowa, gdyż zdaniem Nadleśnictwa ten pożar był najgroźniejszy. Znalazło to zresztą tragiczne potwierdzenie. W ciągu zaledwie kilku minut od powstania pożaru kilkumetrowej szerokości front ognia szybko zaczął przesuwać się w kierunku wschodnim w głąb zwartego, dużego kompleksu leśnego. Po dwóch godzinach dramatycznej w przebiegu akcji, pożar stał się niemożliwy do zatrzymania w krótkim czasie. Wiele prób tworzenia nowych linii obrony kończyło się niepowodzeniem. Powodem tego była duża szybkość wiatru (dochodząca do 24 m/sek.) i gwałtowna zmienność jego kierunków. Prędkość przesuwania się pożaru dochodziła do 4 km/godz.
Dynamikę rozwoju pożaru najlepiej obrazuje przyrost powierzchni objętej pożarem:
• godz. 18.00, 26.08.92 ok. 600 ha –/ 4 godz. od powstania
• godz. 22.00, 26.08. 92 ok. 2 200 ha ha
• godz. 7.00, 27.08.92 ok. 3 800 ha
Tak gwałtowne powiększenie się powierzchni pożaru, a także zmienność kierunków jego posuwania się zdecydowanie utrudniało prowadzenie akcji gaśniczej i spowodowało stały niedobór sił i środków. Pożar opanowano 30.08.92 r. w godzinach rannych, a sztab akcji rozwiązano 20.09.92 r. Do tego dnia trwała akcja gaśnicza, łącznie przez 26 dni.
W szczytowej fazie pożaru w akcji gaśniczej uczestniczyło 859 sekcji straży pożarnej (4700 osób), 3200 żołnierzy, 650 policjantów, 1220 osób z obrony cywilnej, 1150 pracowników Służby Leśnej.
W akcji zaangażowano ponadto 4 helikoptery, 27 samolotów, 48 ciągników ciężkich i specjalistycznych, 25 ciągników rolniczych, 36 kolejowych cystern na wodę. W pierwszym dniu na miejsce pożaru skierowanych zostało kilkuset pracowników leśnych, dozór, a także sprzęt i samochody. Przez 26 dni z ponad 35 nadleśnictw RDLP Katowice kierowani byli ludzie i sprzęt. W trzecim dniu pożaru z kilkudziesięciu nadleśnictw w kraju do akcji skierowano Służbę Leśną z samochodami. Do rozprowadzania jednostek ratowniczych po terenie zaangażowano myśliwych z kół dzierżawiących tereny objęte pożarem, a także miejscową ludność, w sumie kilkadziesiąt osób. Te i inne działania pozwoliły na posiadanie w miarę pełnej, stałej informacji o sytuacji na poszczególnych odcinkach, a także na koordynację działań wielu służb biorących udział w akcji. W czasie akcji gaśniczych funkcjonowało równolegle 5 różnych systemów łączności radiowej. Trzeba przyznać, że system LP okazał się funkcjonalny i niezawodny.
W pracy sztabu akcji brało udział wielu wybitnych specjalistów i ekspertów, w tym i z IBL. Szczegółowa analiza i ocena przebiegu akcji była przedmiotem wielu ekspertyz, badań i opracowań.
Stan ochrony przeciwpożarowej w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie, a także podejmowane działania, zwłaszcza w pierwszej fazie pożaru z 26.08.92 r., były szczegółowo kontrolowane i analizowane przez wiele organów kontrolnych i dochodzeniowych. Nie stwierdzono istotnych uchybień czy nieprawidłowości i nie wysunięto zarzutów.
Bilans strat
W pierwszym dniu gaszenia pożaru śmierć poniosło dwóch strażaków.
Pożar objął powierzchnię 9062 ha, z tego:
• w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie 4480 ha
• w Nadleśnictwie Rudziniec 2352 ha
• w Nadleśnictwie Kędzierzyn 2230 ha
Spaleniu uległo 8461 ha powierzchni leśnej, w tym:
• 627,53 ha upraw
• 1009,09 ha młodników
• 1369,39 ha drzewostanów II kl. wieku
• 5042,06 ha drzewostanów starszych
• 326,88 ha innych powierzchni
W wyniku bezpośredniego oddziaływania ognia całość drzewostanów objętych pożarem uległa zabiciu lub bardzo silnemu uszkodzeniu. Szacunek strat finansowych z tytułu przedwczesnego wyrębu (według obowiązującej w LP metodyki i stawek z 1992 r.) wyniósł 279,3 mld zł, a zwiększone koszty pozyskania i zrywki drewna oraz zabiegów agrotechnicznych – ok. 75,3 mld zł.
W trakcie akcji gaśniczej w samym Nadleśnictwie Rudy Raciborskie zniszczeniu uległo 75 km dróg, 15 przepustów, 15 km rowów przydrożnych. Łączne straty w infrastrukturze w trzech Nadleśnictwach przekroczyły 13 mld zł.
Globalne bezpośrednie straty finansowe wyniosły (w mld zł):
• koszty akcji gaśniczej LP 12,0
• straty w drzewostanach 354,6
• straty w infrastrukturze techn 13,1
Razem 379,7
W wyniku pożaru całkowitemu spaleniu na całej powierzchni pożarzyska uległy poziomy próchniczne gleb, stanowiące naturalny rezerwuar składników pokarmowych. Przeprowadzone badania wykazały, że na skutek tego, zmianie na gorsze uległ dotychczasowy chemizm gleb. Nastąpił wzrost zakwaszenia gleb – pH spadło poniżej 4, a miejscami poniżej 3. Wystąpił także ubytek z gleb dostępnych dla roślin form azotu (azotanów), a jednocześnie wzrosła zawartość jonów żelaza, potasu, fluoru, gliny i węgla. Konsekwencją całkowitego spalenia warstwy próchnicznej gleb i niekorzystnych zmian w składzie chemicznym gleb i mikoryzie oraz znacznego obniżania się poziomów wód gruntowych, jest zdecydowane pogorszenie się warunków siedliskowych. Na skutek pożaru zaistniała konieczność pozyskania zrębami zupełnymi ponad 900 tys. m3 grubizny na całym pożarzysku, z tego w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie ok. 600 tys. m3.
Asset Publisher
Światowy Dzień Drzewa w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie
Światowy Dzień Drzewa w Nadleśnictwie Rudy Raciborskie
10 października obchodzimy Światowy Dzień Drzewa – wyjątkowe święto, które ma na celu przypomnienie, jak ważną rolę pełnią drzewa w naszym życiu. Drzewa kształtują klimat, produkują tlen, zatrzymują wodę, a także dostarczają cennego surowca. Są naturalnym elementem krajobrazu, tworząc miejsca odpoczynku i wpływając na nasze zdrowie i samopoczucie.
Drzewa towarzyszą nam na co dzień. Czy jednak kiedykolwiek zastanawialiście się, jakie gatunki rosną wokół Was? Światowy Dzień Drzewa to doskonała okazja, by poznać te wspaniałe rośliny bliżej. Spacerując po lasach Nadleśnictwa Rudy Raciborskie, można odkrywać różnorodność gatunkową drzew – od majestatycznych dębów po finezyjnie ukształtowane sosny i brzozy. W naszym nadleśnictwie mamy również prawdziwą perełkę – najgrubszy grab w lasach państwowych. To imponujące drzewo jest symbolem wytrwałości i długowieczności, a jego widok zapiera dech w piersiach.
Drzewa przynoszą nam ogromne korzyści, zarówno dla środowiska, jak i dla naszego zdrowia. W procesie fotosyntezy pochłaniają dwutlenek węgla i produkują tlen, którym oddychamy, a także pomagają w regulacji temperatury, zapewniając cień oraz obniżając temperaturę powietrza wokół siebie – szczególnie w upalne dni. Ponadto drzewa zatrzymują wodę, co jest kluczowe w zapobieganiu powodziom i erozji gleby. W miastach pełnią rolę naturalnych filtrów, redukując hałas i zatrzymując pyły oraz zanieczyszczenia, co bezpośrednio wpływa na nasze zdrowie.
Drzewa są również nieocenionym surowcem – dostarczają drewna, które wykorzystywane jest w budownictwie, przemyśle papierniczym oraz w produkcji energii. Drewno jest odnawialnym źródłem, które, w odpowiedzialnie zarządzanych lasach, pozwala na zrównoważony rozwój i minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko.
Dodatkowo, drzewa są domem dla wielu gatunków zwierząt i roślin, wspierając bioróżnorodność oraz równowagę ekosystemów. Kontakt z naturą, zwłaszcza z drzewami, ma zbawienny wpływ na nasze samopoczucie, obniżając stres i poprawiając nastrój. Drzewa pełnią fundamentalną rolę w życiu naszej planety, zarówno jako element ekosystemów, jak i jako cenny zasób surowcowy, z którego korzystamy na co dzień.
Obchody Światowego Dnia Drzewa to nie tylko okazja do refleksji, ale również do działania. Zachęcamy do sadzenia drzew – w ogrodzie, parku czy w okolicznych lasach – by wspólnie tworzyć zieleń, która służy przyszłym pokoleniom. Drzewa potrzebują naszej ochrony i wsparcia, aby mogły wciąż pełnić swoją niezastąpioną rolę w przyrodzie.
Pamiętajmy, że każde drzewo, które posadzimy, przyczynia się do poprawy jakości naszego życia i zdrowia. Dbajmy o nasze lasy i cieszmy się nimi, bo to one są naturalnym bogactwem, które mamy na wyciągnięcie ręki. Świętując Dzień Drzewa, świętujemy też piękno, które drzewa wnoszą do naszego codziennego otoczenia.