Wydawca treści Wydawca treści

Biegi na orientację

Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.

O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.

Historia z armią w tle

Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina  cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans  orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.

Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.

Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.

O co w tym chodzi?

W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych  używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej  różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.

Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.

Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.

Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z  punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.

Naturalnie w lesie

Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.

Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.

Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek,  Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
 


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Ścieżki edukacyjne

Ścieżki edukacyjne

Opis ścieżek edukacyjnych

 Ścieżka „Szymocice"

 

Ścieżka zlokalizowana jest w leśnictwie Szymocice, a jej długość wynosi około 1,5 km i wiedzie ona przez oddział nr 257 obrębu leśnego Kuźnia Raciborska. Na jej trasie umieszczono 30 tablic edukacyjnych. 

Ścieżka została podzielona na cztery bloki tematyczne

  • Leśny mini świat – świat owadów dla najmłodszych
  • Część dendrologiczna – zawierająca między innymi informacje o   dziewięciu gatunkach drzew leśnych
  • Funkcje lasu
  • Tropami zwierząt – przedstawia jedenaście gatunków zwierząt, których   tropy i ślady można spotkać w tutejszej okolicy. Na trasie ścieżki   ulokowano dwa miejsca odpoczynku, gdzie można odpocząć i nabrać „leśnej" energii.

Zachęcamy do korzystania z darmowej drzewo terapii, bowiem przebywanie  pośród swobodnie rosnących drzew, przytulanie się do nich, głaskanie, obejmowanie i wąchanie powoduje, że lepiej wypoczywamy. Substancje zawarte w liściach, kwiatach i korze mają cenne właściwości – poprawiają samopoczucie i dodają sił.

  

 
 
 

Leśna Dydaktyczna Ścieżka Rowerowa

Ścieżka rowerowa prowadzi przez fragment kompleksu leśnego zwanego Lasami Rudzkimi, w części „ocierając się" o teren wielkoobszarowego pożarzyska z 1992 r. Jej długość wynosi 16 km, a na jej trasie rozmieszczonych jest 35 tablic tematycznych.

Tematyka tablic

1.       Witamy na ścieżce rowerowej

2.       Dlaczego las jest taki ważny?

3.       Ile mamy lasów w Polsce?

4.       Sposoby zagospodarowania lasu

5.       Drzewa leśne

6.       Rola mrówek w ekosystemie leśnym

7.       Zbiornik wodny i jego rola w lesie

8.       Stare drzewa – mały ekosystem

9.       Wielki pożar lasu z sierpnia 1992 r.

10.   Owady w lesie

11.   Pułapki feromonowi

12.   Stara grobla cysterska

13.   System ochrony p.poż.

14.   Wieża obserwacyjna „Borowiec"

15.   Nisze pokarmowe ptaków

16.   Gospodarka łowiecka

17.   Pielęgnowanie lasu

18.   Uroczysko „Orły"

19.   Podział powierzchniowy lasu

20.   Ochrona lasu

21.   Paśnik

22.   Selekcja genetyczna w leśnictwie

23.   Dary lasu

24.   Ptasi budzik

25.   Przebudowa drzewostanów

26.   Geomorfologia terenu

27.   Ochrona gatunkowa roślin

28.   Grzyby w lesie

29.   Mikoryza

30.   Stara droga

31.   Uroczysko „Dziewicze Groby"

32.   Powalone drzewa

33.   Cięcia pielęgnacyjne

34.   Fazy rozwoju drzewostanu

35.   Pożegnanie

 

 

 

Ścieżka przyrodniczo leśna w leśnictwie Stanica

Ścieżka zlokalizowana jest w przypałacowym parku Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego w Rudach, którego powierzchnia wynosi 95ha. Jej długość wynosi 1,5 km i prowadzi przez ogród w stylu angielskim, gdzie zobaczyć można wiele drzew o rozmiarach pomnikowych, kompozycje ogrodowe oraz zespoły łąkowe. Na jej trasie znajduje się wiele tablic opisujących faunę i florę Nadleśnictwa Rudy Raciborskie.

 

 

 

 

 

Leśna ścieżka Dydaktyczna na terenie leśnictwa Lubieszów w woj. opolskim

 

 

Ścieżka zlokalizowana jest w niedużej odległości od kopalni piasku „Kotlarnia" oraz wyrobiska w Dziergowicach, a jej niewielka część biegnie granicą pożarzyska. Ścieżka tworzy pętle o długości około 1 km i wzbogacona jest tablicami edukacyjnymi o tematyce biologii drzew, łowieckiej oraz p.poż. Przy ścieżce znajduje się także drewniana wiata mogąca pomieścić około 30 osób. 

 

 

 

Źródło map: http://mapa.katowice.lasy.gov.pl/